คณะสงฆ์ชาวตะวันตก

แนวการสอนและบุคลิกลักษณะเฉพาะของอาจารย์ชาเป็นความสามารถที่ช่วยให้ท่านเข้าถึงใจของผู้คนจากนานาชาติ ชาวต่างชาติจำนวนมากได้รับการเรียนรู้ การฝึกปฏิบัติธรรมะและการบวชจากอาจารย์ชา อาจารย์สุเมโธเป็นพระชาวตะวันตกเชื้อสายอเมริกันรูปแรกของอาจารย์ชา ในปี ค.ศ. 1975 คณะลูกศิษย์ชาวต่างชาติของอาจารย์ชาได้รับนิมนต์จากชาวบ้านอำเภอบุ่งหวายให้ดำเนินการจัดตั้งวัดสาขาใหม่ บ้านบุ่งหวายเป็นเมืองชนบทเล็กๆตั้งอยู่ไม่ไกลจากวัดของอาจารย์ชา อาจารย์ชาตกลงรับคำนิมนต์และจัดการก่อตั้งวัดป่านานาชาติ หรือ The International Forest Monastery เพื่อเป็นศูนย์กลางการฝึกและปฏิบัติธรรมะสำหรับชาวต่างชาติ นับตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา วัดป่านานาชาติเป็นวัดป่าที่ได้รับการยกย่องเคารพนับถือและได้ขยายสาขาไปในหลายแห่ง บางแห่งอยู่ในเขตป่าลึกห่างไกลชุมชน บางแห่งอยู่ตามภูเขา ปัจจุบันมีพระต่างชาติจำนวนมากกว่า 50 รูปจาก 23 ชาติ พำนักอาศัยอยู่ที่วัดป่านานาชาติและตามวัดสาขาต่างๆดังกล่าว

ในปี ค.ศ. 1976 อาจารย์สุเมโธได้รับคำนิมนต์จากมูลนิธิสงฆ์ชาวอังกฤษให้ดำเนินการก่อตั้งวัดฝ่ายเถรวาท ณ กรุงลอนดอน อาจารย์สุเมโธพร้อมทั้งคณะสงฆ์กลุ่มเล็กๆรับคำนิมนต์และดำเนินการก่อตั้งวัดสาขาในสายอาจารย์ชาแห่งแรกนอกเขตประเทศไทย นับแต่นั้นมา มีวัดสาขาในสายอาจารย์ชาจำนวนหลายแห่งกระจายอยู่ทั่วเขตยุโรป อเมริกาเหนือ ออสเตรเลียและนิวซีแลนด์ ได้แก่ประเทศอังกฤษ สวิสเซอร์แลนด์ อิตาลี ฝรั่งเศส เยอรมัน โปรตุเกส แคนาดาและสหรัฐอเมริกา

การพัฒนาขยายสาขานี้ยังรวมไปถึงการก่อตั้งคณะนักบวชหญิงที่เรียกว่า “ศีลธารา” สถานที่พำนักอาศัยของศีลธาราได้รับการก่อตั้งขึ้นเป็นครั้งแรกในปี ค.ศ. 1980 โดยตั้งอยู่ใกล้กับวัดป่าจิตตวิเวก และการก่อตั้งสถานที่พำนักอาศัยแห่งที่สองเกิดขึ้นในปี ค.ศ. 1984 โดยตั้งอยู่ภายในอาณาเขตวัดอมราวดี

วัดป่าสาขาในประเทศต่างๆภายใต้การนำของพระลูกศิษย์อาวุโสชาวตะวันตกของอาจารย์ชาเป็นตัวอย่างของพระป่าที่แผ่ขยายไปทางซีกโลกตะวันตก คณะพระลูกศิษย์กลุ่มนี้เปิดโอกาสให้แนวทางการปฏิบัติธรรมะตามหลักคำสอนของพระพุทธเจ้าดั้งเดิมที่ดำรงคงอยู่ในสายวัดป่ามากว่า 2,500 ปี ได้รับการถ่ายทอดและปรับตัวให้เหมาะสมเข้ากันได้กับวัฒนธรรมตะวันตก

การริเริ่มก่อตั้งวัดป่าสาขาแต่ละแห่งเกิดขึ้นเฉพาะเมื่อมีกลุ่มสาธุชนนิมนต์และอุปถัมภ์ค้ำจุนวัดและคณะภิกษุสงฆ์เท่านั้น วัดป่าสาขาต่างๆทำหน้าที่เป็นศูนย์กลางการฝึกและปฏิบัติธรรมะสำหรับนักบวชทั้งหลาย พร้อมทั้งเป็นศูนย์เผยแผ่และปฏิบัติธรรมะของสาธุชนทั่วไปอีกด้วย วัดป่าอภัยคีรีเป็นวัดป่าสาขาแรกในประเทศสหรัฐอเมริกาที่ได้รับการก่อตั้งโดยลูกศิษย์ของอาจารย์ชา โดยได้รับการก่อตั้งในปี ค.ศ. 1996 มีสถานที่ตั้งอยู่ในแถบภูเขาทางตอนเหนือของมลรัฐแคลิฟอร์เนีย